بوشهر، شهری پر هیاهو که می تواند با مرگی سوزناک خاموش شود

معصومه اکبری

شهر پر از هياهو در سال ١٩٧٠ به عنوانِ محل اسكان كاركنان نيروگاه هسته اي چرنوبيل بنيان گذاشته شد، پريپيات شهري زيبا و آرام و افتابي بود. شهري كه انتظار مي رفت آينده اي روشن داشته باشد. فرياد شادي بچه ها در پارك ها به گوش مي رسيد، زندگي روند عادي داشت. اما در سحرگاه ٢٦ آوريل ١٩٨٦ همه چيز به ناگاه عوض شد و سرنوشت هزاران انسان ظرف كمتر از چند روز تغيير پيدا كرد. حادثه اتمي چرنوبيل بارها و بارها توسط رسانه هاي مختلف از زوايا و ابعاد مختلف مورد بازبيني قرار گرفته است اما انچه مرا بر آن داشت كه دوباره به سراغ شهر ارواح يعني پريپيات بروم، دختري است كه از همسايگي اين شهر مي آيد. آلونا ياتسكويچ (alona yatskevych) ٣٤ ساله اهل شهر سومي (sumy) ميگويد با آنكه در آن زمان بسيار كوچك بودم اما آن روزها را به خاطر دارم، تعداد زيادي از مرم بي خانمان شدند، آنها مجبور شده بودند كه با اندكي لباس و پول خانه هايشان را رها كنند و به شهرهاي ديگر بروند در آغاز به آنها گفته شده بود كه به طور موقت خانه هايشان را ترك مي گويند 

اما اين دوران موقت ٢٧ سال به طول انجاميد و هنوز بعد از گذشت اين همه سال كسي جرأت نزديك شدن به اين شهر را ندارد. هنگامي كه از او در مورد بچه ها و نسل هاي بعد از آن فاجعه پرسيدم سكوتي طولاني و سنگين پاسخم بود و بعد به آرامي مي گويد تعداد زيادي از بين رفتند، خيلي ها با بيماري ها و سرطان هاي مختلف نظير پوست به دنيا امدند، هنوز هم خيلي ها مي ترسند چون احساس مي كنيم كه در وجود هر يك از ما مرگي خاموش از مواد راديو اكتيويته جا خوش كرده است، تغيير در ژن ها و به دنيا آمدن بچه هاي ناقص و معلول آثار اين مواد هستند. بسياري از آنها هم اعضاي خانواده شان را از دست دادند هم كار و خانه شان هم سلامتي و آينده شان را.

نبود زندگي انساني در اين شهر باعث شده كه حيات وحش به سرعت رشد كند اما نتايج تحقيقات گروهي از دانشمندان بريتانيايي نشان مي دهد كه اثرات راديو اكتيويته باعث تغييرات در گونه هاي حيواني و گياهي شده كه باعث تغييرات سريع در گونه ها و به وجود آمدن خصوصيات ژنيتيكي و نژادي جديد ميشود همچنين دانشمندان اوكرايني هشدار دادند كه در نتيجه اين تغيرات ممكن است شاهد ظهور باكتري ها و ويروسهاي جديد شويم.

 آنچه كه باعث شد ابعاد فاجعه تا به اين حد گسترش پيدا كند و مواد داريو اكتيويته تا اروپاي شرقي هم پراكنده شود، علاوه بر اقدام اشتباه كاركنان نيروگاه در شب حادثه، پنهان كاري و جلوگيري از اطلاع رساني دولت روسيه بود. مردم پريپيات ٣ روز كامل از مواد سمي منتشر در هوا تنفس مي كردند و تازه بعد از روز به آنها گفته شد به صورت موقت شهر را ترك كنند. حتي كاركنان خود نيروگاه نيز از خطري كه در كمينشان بود آگاه نبودند چون هيچ مقام مسئولي زحمت آگاه كردن به خود نداده بود. در عكس ها و فيلم هاي موجود ميتوان ديد كه آنها فداكارانه حتي لباس هاي مخصوص به تن ندارند و با تمام وجود مشغول كار هستند.

اطلاع رساني و شفاف سازي  مواردي هستند كه هميشه مانع از بروز يك فاجعه بزرگ ميشوند، طبق نظر كارشناسان هيچ نيروگاه اتمي  با ضريب اطمينان ١٠٠٪ ساخته نشده و نخواهد شد و اين به اين معناست كه هميشه ضريب خطر وجود دارد و همانطور كه ميدانيد چرنوبيل و فوكوشيما هم از اين قضيه مستثني نبودند همانطور كه نيروگاه هسته اي بوشهر نيست، متأسفانه در ايران  هيچ مقام مسئولي هيچ گاه براي توضيح درباره كار نيروگاه بوشهر وجود ندارد، همانطور كه بعد از زلزله بوشهر كسي زحمت آگاه كردن سازمان هاي بين المللي از وضعيت سلامت آن را به خود نداد هميشه بعد از هر رخدادي در ايران شاهد هستيم كه عليرغم واقعيت مسئولان اظهار مي كنند كه شرايط در كنترل كامل است و جاي هيچ گونه نگراني نيست. اميدوارم كه هيچ گاه مجبور نشويم از بوشهر به عنوان شهري كه زيبا بود صحبت به ميان آوريم. پنهان كاري و ديكتاتور منشي در كار يك نيروگاه هسته اي به هيچ عنوان قابل قبول و جبران پذير نيست.